انسانها باید همیشه برای حوادث طبیعی و غیرطبیعی از یک آمادگی مناسب برخوردار باشند.
تاریخ روز جهانی کاهش اثرات بلایای طبیعی
روز جهانی کاهش بلایای طبیعی نخستین بار در سال ۱۹۸۹ میلادی پس از فراخوان مجمع عمومی سازمان ملل متحد برای تعیین یک روز با هدف ارتقای فرهنگ جهانی آگاهی از خطر و کاهش بلایای طبیعی تعیین شد و پس از آن هر سال ۱۳ اکتبر به عنوان روز کاهش بلایای طبیعی و افزایش آگاهی در مورد اهمیتِ درک خطرات پیشروی مردم مهم شمرده میشود.
در ایران، ۲۰ تا ۲۵ مهر، هفته کاهش بلایای طبیعی و ۲۰ مهر روز ملی کاهش اثرات بلایای طبیعی نامگذاری شده است.
بلایای طبیعی در ایران
طبق آمار، فقط سه درصد از مجموع شهرهای ایران در نواحی کم خطر قرار دارند؛ از ۴۳ مورد حوادث غیر مترقبه ممکن در کل جهان حدوداً ۳۲ مورد آن در کشورمان ایران روی داده که شایعترین آنها عبارتاند : از زلزله، سیل، خشکسالی، فرونشست زمین، آفات محصولات کشاورزی- دامی و آتشسوزی جنگلها. ایران جز ۱۰ کشور بلاخیز، ششمین کشور زلزلهخیز و چهارمین کشور سیلخیز در جهان است،اما در حالی ۶ درصد تلفات بلایای طبیعی جهان را به خود اختصاص داده که فقط یک درصد جمعیت جهان را دارد.
بلایای طبیعی چیست؟
بلایای طبیعی، به مجموعهای از حوادث زیانبار ، که منشأ انسانی ندارند. گفته میشود . این حوادث معمولاً غیرقابل پیشبینی بوده یا وقوع آنها در مدتی طولانی قبل از رخداد نمیتوان وقوع آنها را پیشبینی کرد.
انواع بلایای طبیعی
بلایای طبیعی رویدادهای خطرناک و فاجعه آمیزی هستند که اغلب اوقات زیانهای جانی و مالی فراوانی به جای میگذارند تا آنجا که گاهی به سبب وارد آوردن آسیبهای جدی و موجب از هم پاشیدگی نظامهای اجتماعی میشوند. بلایای طبیعی دارای انواع گوناگونی هستند؛ زلزله، سیل، طوفان، گردباد، سونامی، تگرگ، بهمن، رعد و برق، تغییرات شدید درجه حرارت، خشکسالی و آتشفشان نمونههایی از بلایای طبیعی هستند. برخی از بلایای طبیعی، به طور غیر مستقیم، ناشی از عملکردهای انسانی هستند، برای مثال بلایای ناشی از افزایش آلودگی هوا یا گرم شدن زمین و همچنین سیل ناشی از تخریب جنگلها بهدست انسان از این جمله هستند.
پیشگیری از بلایای طبیعی
شناخت وقایع طبیعی به پیشبینی، پیشگیری و تقابل منطقی با آنها منجر خواهد شد. به عبارت دیگر، به حداقل رساندن خطرات ناشی از رخدادهای طبیعی و غیرطبیعی که گاه خود ساخته انسان و تحمیل او بر طبیعت و محیط پیرامون خویش است با انتخاب راهکارهای مؤثر ممکن خواهد بود.
ساختارهای اساسی جهت کاهش بلایای طبیعی برقراری سیستم هشدار و اخطاریههای به موقع جوی، آمادهسازی نیروهای انتظامی و راهداری، ایمنسازی نقاط وقوع بلایای طبیعی، تمهیدات علمی و مهندسی طراحی پروژههای عظیم مطالعاتی در فازهای شناسایی اجرا و نظارت و ارتقای سطح آموزش عمومی و تخصصی برای مقابله کاهش آثار بلایای طبیعی، تقویت نیروی انسانی متخصص و گروههای پژوهشی کارشناسی جهت مطالعه بلیههای طبیعی در مسیرهای اصولی و صحیح است. به بیان سادهتر حوادثی مثل سیل و زلزله که در سطح کشور از احتمال وقوع بالاتر برخوردارند از طریق ساخت سدها، سیلبندها و بندهای انحرافی و آبخیزداری مناطق کوهستانی و شیبدار و نیز با ساخت منازل مسکونی مقاوم در سطح قابل ملاحظهای کاهش پیدا میکنند.